Φτιάξε καρδιά μου το δικό σου παραμύθι…
Ένα παραμύθι συνεισφέρει σημαντικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών.
«Μαμά, μπαμπά, θείε, θεία … (μπορείτε να βάλετε το δικό σας όνομα εδώ) θα μου πεις ένα παραμύθι»;
Πόσες φορές μας ζήτησε ένα παιδάκι να του διαβάσουμε ένα παραμύθι είτε (συνήθως) για να κοιμηθεί είτε για να περάσει πιο ευχάριστα η ώρα του. Πόσες από αυτές τις φορές το κάνατε πραγματικά με την ψυχή σας ή από υποχρέωση καθώς ήσασταν πολύ κουρασμένοι από τη δουλειά σας; Ή μήπως παρατηρήσατε ότι κατά τη διάρκεια που το διαβάζατε σας άρεσε και εσάς εξίσου τόσο παραμύθι όσο και όλη η ατμόσφαιρα που δημιουργείται;
Η πολιτιστική κληρονομιά κάθε κοινωνίας περιλαμβάνει μύθους και παραμύθια, φανταστικές ιστορίες συνδεδεμένες με συμβολισμούς και ηθικά διδάγματα. Από ψυχολογική σκοπιά ο πρώτος που συνέδεσε τα παραμύθια με τα όνειρα ήταν ο Freud. Υποστήριζε ότι τα παραμύθια εκφράζουν ασυνείδητες εσωτερικές συγκρούσεις, φόβους, απαγορευμένες επιθυμίες στηριζόμενος στο γεγονός ότι οι εικόνες που βλέπουμε στα όνειρα είναι σχεδόν ίδιες με τις εικόνες των παραμυθιών. Ο Jung (ορόσημο η δουλειά του στην επεξήγηση των μύθων και παραμυθιών) προχώρησε αυτό το σκεπτικό δίνοντας όμως έμφαση στο ‘συλλογικό ασυνείδητο’ ότι δηλαδή τα παραμύθια συμβολίζουν όλες εκείνες τις ιδέες και τις αξίες που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά (όπως κύκλος ζωής) και ισχύουν για όλους.
Ένα παραμύθι:
- Ανακινεί φαντασία και συναισθήματα
- Συνιστά πηγή χαράς, διασκέδασης
- Εκφράζει επιθυμίες
- Προσπαθεί να εξηγήσει το ανεξήγητο
- Αναπτύσσει και ενισχύει την κριτική σκέψη – θέτει προβληματισμούς
- Μας φέρνει πιο κοντά σε αυτό που φαίνεται μακρινό και απλησίαστο
- Δίνει ελπίδα – μια πιο αισιόδοξη (προ)οπτική του κόσμου
- Γενικότερα ένα παραμύθι συνεισφέρει σημαντικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών.
Είναι ενδιαφέρον και βοηθητικό η αφήγηση να γίνεται με τρόπο θεατρικό σαν να δίνουμε μια παράσταση με χρωματισμό φωνής, κινήσεις, εκφράσεις προσώπου. Προτρέψτε και το παιδί να εμπλακεί σε αυτό (κουκλοθέατρο, ζωγραφική, ρόλοι) και ακούστε αυτά που έχει να σας πει. Αποφύγετε να αφαιρέσετε τμήματα του παραμυθιού που κάνουν αναφορά σε κακούς χαρακτήρες γιατί έτσι του αφαιρείτε τη δυνατότητα να δει την πραγματική ζωή και να διαχειριστεί τους φόβους του. Η ανάγκη και επιθυμία για έναν άλλο παραμυθένιο κόσμο (που μέσα σε αυτόν μπορώ να διαπραγματευτώ καλύτερα αυτό που νιώθω) αντικατοπτρίζεται επίσης στις περιπτώσεις που μαζί με το παιδί καταφέρνετε και δημιουργείτε το δικό σας παραμύθι. Τα παραμύθια δεν έχουν όριο ηλικίας αρκεί ο φανταστικός παραμυθόκοσμος να μη γίνει η καθημερινότητα του ενήλικα.
Η διαφορά με τους μικρούς και τους μεγάλους είναι ότι τα μικρά παιδιά ζούνε με ένταση το παραμύθι έτσι όπως το ακούνε ενώ οι μεγάλοι προσπαθούν να το αλλάξουν και να το φέρουν πιο κοντά στα ‘πρέπει’ τους.
Μετά από ένα μεγάλο κενό, έρχομαι να δηλώσω και πάλι το παρόν μου. βέβαια, κάποιοι γνωρίζετε τον λόγο της απουσίας μου, λόγω των πανελλαδικών εξετάσεων. Αρχικά, νομίζω ότι χρωστάω μιαν απάντηση σε κάποιον, που είχε ρωτήσει για το ασυνήδειτο, γιατί το χρειαζόμαστε αφού δεν φαίνεται. Σε ένα κτίριο οι βάσεις δεν είναι ορατές αλλά αυτές κρατάνε το κτίριο. Έτσι και ο εγκέφαλος ανασκάπτει από το ασυνείδητο εμπειρίες και μνήμες του παρελθόντος σε ανύποπτες στιγμές της ζωής μας, για να στηρίξει τις αποφάσεις του. Τώρα, όσον αφορά τα παραμύθια, αυτό που θα πω είναι, ότι τα παιδιά αντιγράφουν σχεδόν πάντα, την διαμόρφωση του χαρακτήρα τους, από τα είδωλά τους που σχεδόν πάντα - εκτός από κάποιες ειδικές πςριπτώσεις - είναι οι γονείς τους. Έτσι, αυτό που έχει μεγάλη σημασία με το παραμύθι, δεν είναι μόνο η θεατρικότητα του αφηγητή, που μπορεί να το κάνει σαν αληθηνή ιστορία, στην οποία μπορεί να εμπλέξει και τον ακροατή, ώστε να μπεί στον εγκέφαλο του, σαν μια πραγματική και ζωντανή ιστορία, αλλά και το πρόσωπο που το αφηγείται, που επιρεάζει την εμπιστοσύνη και την δεκτικότητα του ακροατή. Πολλές φορές ακούμε τα παιδιά να λένε και να υπερασπίζονται μια άποψη ασυζητητή και μόνο γιατί <>βέβαια, θα μπορούσαμε να μπούμε ακόμα πιο βαθειά και να αναλύσουμε το παραμύθι, ως μέθοδο αυθυποβολής, προς τους ανοικτούς ακόμα εγκέφαλους των μικρών παιδιών, αλλά προτιμώ αυτά, να βαδίσουν στο μέλλον πιο μαλακά, μιας και αξίζουν πολύ μεγαλύτερη ανάλυση και μεγαλύτερη προσοχή στις λεπτομέρειες. αυτό όμως που μπορώ να πω με μια λέξη μόνο, είναι ότι το παραμύθι για τα παιδιά είναι η βάση για μια μεταγενέστερη λειτουργία που λέγεται εκπαίδευση.
ΑπάντησηΔιαγραφή